Fetretten Devlete: Çelebi Mehmed'in Ölümünün 600. Yıldönümü Paneli Gerçekleştirildi

Panel, merkez müdürü Dr. Öğr. Üyesi İlhami Danış’ın giriş konuşması ile başladı. Danış, Çelebi Mehmed’in 11 yıllık fetret devrinden bağımsız düşünülemeyeceği vurgusunu yaptı.  600’üncü yıldönümüne dair kısa bir konuşma yaptıktan sonra konuşmacıları tanıtarak sözü onlara bıraktı.

İlk konuşmacı olarak sözü Prof. Dr. Fahameddin Başar aldı. Başar, Fetret Devri Mücadeleleri başlıklı konuşmasında on bir yıllık süreç içinde Yıldırım Beyazid’in hayatta kalmış oğulları; Emir Süleyman ve kardeşleri İsa Çelebi, Mehmed Çelebi ve Musa Çelebi arasında Anadolu’da yaşanan çekişme ve mücadelelere değindi. Devletin üç farklı noktasında kendi yönetimlerini kuran kardeşlerin devlet yapısında yarattığı dönüşümünü anlattı. İsa Çelebi ve Mehmed Çelebi’ye uzanan bu çekişmeler, devrin son yıllarında da devam ettiği belirten Başar, İsa ve Mehmed Çelebi arasındaki siyasi mücadelelerden örnekler vererek konuşmasını tamamladı.

Dr. Öğr. Üyesi M. Fatih Çalışır ikinci konuşmacı olarak Çelebi Mehmed'in Hükümdarlık Yılları başlıklı konuşmasını sundu. Çalışır, Sultan Mehmed Çelebi’nin Osmanlı tarihinin kurucu niteliğinde dönemleri arasından önemli bir yer edindiğinin fakat bu alanda yapılan çalışmaların azlığının altını çizerek konuşmasına başladı. Osmanlı’nın ikinci kurucusu olarak nitelediği Çelebi Mehmed dönemini biyografisi üzerinden anlattı. Çelebi Mehmed’in babası Yıldırım Beyazid ile birlikte katıldığı önemli savaşlara değinen Çalışır, bu savaşlardaki deneyimini ve Çelebi Mehmed’in hükümranlık yıllarına etkisi anlattı.

 Prof. Dr. Abdülkadir Özcan, Fetret ve Çelebi Mehmed Dönemleri Yazılı Kültür Mirası başlıklı sunumu ile panelin üçüncü konuşmasını yaptı. Özcan konuşmasında vassal bir devlet olarak ele aldığı fetret döneminin düşün dünyasından ve bu dönem hakkında miras kalan yazılı kaynaklarından bahsetti. Çelebi Mehmed devrinde yapılan önemli çeviri eserlere dikkat çekerken bu dönemin ilk özgün yazılı eserlerin üretildiği bir dönem olduğunun altını çizdi. Çelebi Mehmed’in kendi eserlerinin de bulunduğu bilinmektedir. Özcan, bu dönemde hazırlanan kaynaklara ve bu dönemi anlamak için önemli olan temel kaynakların dökümünden bahsetti.

Panel kapsamında son konuşmacı olarak sözü Prof. Dr. Feridun M. Emecen, Çelebi Mehmed'den Fatih Sultan Mehmed'e Devletin Yeniden Tesisi başlıklı konusuyla ele aldı. Dönem içerisinde birincil kaynak olarak ele alınacak eserlerin çok olmadığına değinmiştir. Bu dönemde devlet işleyiş düzeninin sürekliliği hususundaki tartışmalara değinen Emecen, yabancı kaynaklarda Fetret dönemi adlandırmasının tartışma konusu olduğuna dikkat çekti. Emecen, dönemselleştirme konusunun altını çizerek, fetret devrinin Çelebi Mehmed’in hükümranlığı ile sona erdiği görüşüne şerh düşerek bu dönemin Sultan Çelebi’nin oğlu II. Murad tarafından sonlandırıldığı yorumunu aktardı. Bu bağlamda II. Murad döneminin siyasi yapısına değinerek bu dönemi toparlanma dönemi olarak ele aldı.

Çelebi Mehmed'in Ölümünün 600. Yıldönümü sebebiyle yapılan panel, konuklara sorulan soruların yanıtlanmasıyla sona erdi.